Hoe zit dat nou eigenlijk met eieren? Er werd altijd gezegd dat je er maar 1 of 2 per week mag eten, want al dat cholesterol is niet goed voor je! Maar is dat wel echt waar?
Een ei op brood bevat inderdaad veel cholesterol vergeleken met bijvoorbeeld een plakje kipfilet. Maar een eitje bevat ook 100 mg choline, choline is een vitamine achtige stof die erg belangrijk is voor een goede spijsvertering. Er zitten ook veel vitamines en mineralen in eieren, zoals jodium, kalium, calcium, zink, vitamine B12 en vitamine D om er een paar te noemen.
Er zit bijna 10 gram eiwitten in een eitje en nagenoeg geen koolhydraten. Er zitten dus veel goede voedingsstoffen in een eitje, het is eigenlijk een heel voedzaam hapje!
Het eten van eieren brengt dus met zich mee dat je meer cholesterol binnen krijgt, de vraag is misschien wel of cholesterol ongezond is of niet?
Cholesterol is jaren lang de vijand geweest in voedingsland, samen met die gevaarlijke verzadigde vetten. Je moest vooral niet teveel van die vette troep eten en teveel eieren waren al helemaal uit den boze!
Maar.. De laatste jaren is er een kentering gaande in voedingsland, ingegeven door nieuwe wetenschappelijke inzichten en tegen het licht houden van eerdere vermeende wetenschappelijke inzichten.
Wat zegt de wetenschap?
Waarom is er dan zo lang beweerd dat meer dan 2 eitjes per week ongezond is? Dat zit zo; er is in 1953 een onderzoek gepubliceerd door meneer Ancel Keys en medeonderzoekers, de ‘7 landen studie’ genaamd. De resultaten uit dit onderzoek lieten een verband zien tussen het eten van verzadigde vetten, cholesterol en een verhoogd risico op hart en vaatziekten.
Achteraf is gebleken dat er oorspronkelijk gegevens van 22 landen bekend waren, maar de heer Keys heeft besloten alleen die 7 landen te gebruiken die zijn hypothese ondersteunde. De heer Keys hoopte in zijn onderzoek een overtuigend verband te vinden tussen het eten van cholesterol, verzadigd vet en hart en vaat ziekte. Had de heer Keys wel de data van alle 22 landen gebruikt, dan was er geen overtuigend verband gevonden en had de heksenjacht op vetten en cholesterol misschien nooit plaats gevonden.
Gelukkig zijn er meer onderzoeken verricht, waaronder een lang lopende studie uit de VS, de ‘Framingham Heart Study’, waarin goed is gekeken naar de inname van cholesterol en verzadigde vetten enerzijds en cholesterolgehalte in het bloed anderzijds. Het blijkt dat het voor de meeste mensen geen invloed heeft op het cholesterol gehalte in het bloed wanneer ze cholesterol en verzadigd vet eten.
Wat dient cholesterol eigenlijk voor?
Cholesterol is in het lichaam een belangrijke bouwstof! Het is onderdeel van alle celmembranen, de buitenwanden van onze cellen. Onze hersenen bestaan voor 20% uit cholesterol, dus zonder cholesterol zouden we niet kunnen functioneren. Uit de Framingham Heart Study blijkt dan ook dat mensen met een hoger cholesterol een beter cognitief vermogen hebben en andersom mensen met een lager cholesterol een slechter denkvermogen hebben.
Ons lichaam maakt uit cholesterol ook nog eens het waardevolle vitamine D en de stof Q10, deze laatste is onder andere nodig voor een goede energiehuishouding en hartfunctie.
Waar komt cholesterol vandaan?
We halen cholesterol uit onze voeding, maar de grootste bron van cholesterol komt uit onze lever! Die maakt ca 75% van het cholesterol zelf en dat is ook logisch als het zo’n belangrijke stof is.
Wanneer we veel suiker eten gaat de lever meer cholesterol maken, de lever maakt dus cholesterol uit suiker. Vooral uit fructose wordt cholesterol aangemaakt en dan met name de LDL variant.
Fructose zit in fruit, maar fruit is geen probleem als je er niet overdreven veel van eet. Beperk je fruit inname tot 2-3 porties per dag, dan is er niets aan de hand. Het probleem zit in de bewerkte voeding, daar worden veel zoetstoffen gebruikt die rijk zijn aan fructose en zo kun je ongemerkt erg veel fructose binnenkrijgen. Dit pleit dus voor een natuurlijker voedingspatroon, want dan krijg je veel minder fructose binnen.
Voor veel mensen die een verhoogd cholesterol hebben werkt het prima om minder fructoserijke bewerkte voeding te gebruiken, met daarnaast veel meer groente en meer peulvruchten. De vezels uit deze voedingsmiddelen binden cholesterol in het maag-darm kanaal zodat het niet opnieuw opgenomen kan worden in de bloedstroom. Een gezond en gebalanceerd eetpatroon zorgt vrijwel altijd voor een positieve reactie van het lichaam.
Hoeveel eitjes mag ik dan eten?
Je kunt tot 3 eieren per dag eten, dat geeft voor veruit de meeste mensen geen verhoging van het cholesterol. In de praktijk zie ik meestal juist het omgekeerde, het cholesterol daalt en het (goede) HDL cholesterol stijgt.
Maar.. Indien je een familiaire aanleg hebt liggen de zaken anders. Stel dat je familiaire hypercholesterolemie hebt, dan is het niet verstandig om 3 eieren per dag te eten. Heb je al een verhoogd cholesterol? Dan is het zaak in het begin elke 3 maanden je cholesterol waarde te laten onderzoeken en bij een toename van het LDL kun je het beste de hoeveelheid eieren weer verlagen.
Zoals altijd is mijn credo ‘varieer zoveel mogelijk!’ want elke dag eieren eten is ten eerste saai na verloop van tijd, maar ten tweede is eenzijdig eten ongezond. Als je elke dag hetzelfde eet kan je lichaam daar na verloop van tijd slecht op gaan reageren met een immuun reactie die je vermoeid kan maken, die kan zorgen voor overgewicht en verstoringen van de spijsvertering.
Zeker weten?
Meten is weten, dus als je twijfelt of een dieet rijker aan eieren wel iets voor jou is, dan kun je natuurlijk je cholesterol laten meten via de huisarts. Laat dan wel naast het totale cholesterol ook het LDL, het HDL en de triglyceriden meten.
Zie je na het eten van meer eieren een toename van de triglyceriden en het LDL dan kun je in het algemeen zeggen dat je waarschijnlijk beter wat minder eieren kunt eten en eventueel advies kunt zoeken bij een gespecialiseerde diëtist die je hiermee verder kan ondersteunen.
Soorten cholesterol
Het LDL cholesterol is eigenlijk een eiwit met cholesterol, het eiwit is een soort taxi en brengt de stof cholesterol naar waar nodig. Cholesterol is nodig als er schade is aan weefsels en dus brengt LDL het er netjes heen.
Het HDL cholesterol is ook zo’n taxi, maar dit is de soort taxi die cholesterol weer ophaalt en terug brengt naar de lever.
De wetenschap is er nog steeds niet over uit welke meetmethode de beste voorspeller is voor hart- en vaatziekte. Bij gebrek aan overeenstemming is op dit moment nog steeds de meting van totaal cholesterol, LDL, HDL en triglyceriden gebruikelijk wanneer je via de huisarts of het ziekenhuis bloedonderzoek laat verrichten.
In de praktijk hebben we diverse gespecialiseerde bloedonderzoeken beschikbaar naast de bovenstaande meting om te bekijken of er sprake is van verhoogd risico op hart en vaatziekten. Dus mocht je meer inzicht willen in jouw risicoprofiel dan kunnen we dat uiteraard laten onderzoeken.
Tenslotte
Geniet een paar keer per week van je 2-3 eitjes per dag, maar varieer en wees verstandig. Als je twijfelt kun je altijd periodiek je bloed laten onderzoeken en een afspraak inplannen bij de praktijk.
Warme groet,
Gesina